Nieuwe Cruiseterminal Antwerpen 2021-Cruiseschepen in Antwerpen

Het Steen is het oudste gebouw in de stad Antwerpen. Het werd tussen 1200 en 1225 gebouwd als poortgebouw van de toenmalige burcht. Tijdens het rechttrekken van de kaaien rond 1880 werd het merendeel van de burcht afgebroken en bleef enkel het huidige gebouw nog over. Vanaf 1864 werd het gebruikt als oudheidkundig museum. Dat museum werd in 1952 vervangen door het Nationaal Scheepvaartmuseum. Het museum zetelde tot 2008 in het gebouw. De collectie daarvan werd na de sluiting overgebracht naar het MAS (Museum Aan de Stroom) op het Eilandje. Enkel de grote museumstukken, de schepen, bleven achter. Die bevinden zich momenteel nog steeds onder de hangar aan het Noorderterras maar zullen binnenkort moeten verhuizen voor de start van de werken aan Het Steen.

De cruiseschepen zullen vanaf 2021 opnieuw aanmeren aan het Noorderterras, zoals dat ook begin jaren ‘90 regelmatig het geval was. Maar het zal wel op een andere manier gebeuren. In tegenstelling tot vroeger en nu zullen de schepen niet langer rechtstreeks aanmeren aan de kaaimuur. Er zal een ponton van 350 meter lang en 9 meter breed voorzien worden waaraan de schepen zullen afmeren, naar het voorbeeld van de cruiseterminal in Liverpool. Er zal gewerkt worden met een ponton waaraan zowel de zeecruiseschepen als riviercruiseschepen kunnen aanmeren waarbij er geen hydraulische gangway meer nodig is.

Volg ons op sociale media

Het Steen - Nieuwe Cruiseterminal & Toeristisch Centrum vanaf 2021

Foto: Toekomstig zicht vanop het Noorderterras © NoAarchitecten

Van middeleeuwse Burcht tot Toeristisch Centrum

Het Steen, het oudste gebouw van Antwerpen, krijgt vanaf het voorjaar van 2021 een nieuwe invulling. Het bekende monument wordt de komende jaren omgebouwd tot een toeristisch onthaalcentrum. Daarbij zal er ruimte gemaakt worden voor een infobalie, een stadswinkel, exposities, een belevingsparcours en een dakterras. Dat alles wordt gerealiseerd op de verdiepingen +1 en hoger. Op kaai/straatniveau krijgt Het Steen vanaf 2021 de invulling van cruiseterminal met een bijbehorend cruiseponton waaraan de schepen zullen aanmeren. Door de heraanleg van de Scheldekaaien zal de huidige cruiseterminal aan het Zuiderterras (Kaai 20-21) moeten verdwijnen. Bij de ombouwwerkzaamheden zal met grote zorg toegekeken worden op het behoud van het beschermde historische gebouw.

Om van Het Steen het toeristische centrum van Antwerpen te maken zal de Dienst van Toerisme, die momenteel op de Grote Markt zetelt, verhuizen naar Het Steen. Daarnaast zal ook de Stadswinkel een plaats krijgen in het gebouw. Er wordt ook ruimte vrijgemaakt voor exposities en een belevingsparcours waar de bezoekers alles over Antwerpen te weten kunnen komen. Ook de cruisepassagiers zullen onthaald worden in het historische gebouw dankzij de bouw van een gloednieuwe cruiseterminal.

Foto: Het Steen in november 2017 ©Sebastiaan Peeters

Samensmelting van oud en nieuw

De werken aan Het Steen zullen in maart 2018 van start gaan. Het historische, beschermde deel van het gebouw zal gerestaureerd worden, maar verder zal er niet aan dat deel geraakt worden. De aanbouw die in de jaren ‘50 werd toegevoegd zal wel afgebroken worden. De functies die het gebouw moet krijgen zijn niet realiseerbaar met de huidge layout van het gebouw. Om dat op te lossen werd er gekozen om op die plaats een nieuwe aanbouw met hedendaagse architectuur op te trekken die in verbinding zal staan met het historische gebouw. “We streven naar het maken van één gebouw, met verschillende tijdslagen die daarin worden verzoend”, laat Schepen van Toerisme Koen Kennis weten.

Foto: Het Steen - Nieuwe uitkijktoren © NoAarchitecten

In het ontwerp van NoAarchitecten werd strategisch gekozen voor gevelopeningen, gecombineerd met gesloten vlakken. “De nieuwe muren zullen monolitisch opgericht worden in baksteen”, zegt Koen Kennis. “De kleuren van de baksteen werden gekozen in functie van de genuanceerde kleuren van de natuursteen van de burchtmuur om zo een geheel te vormen met de eeuwenoude muren.” Er zal ook gewerkt worden met verschillende kleurtonen, zoals die ook aanwezig zijn in de originele muren. Voor de uitwerking van de kleurschakeringen wordt samengewerkt met een specifieke kunstenaar.

Het metselwerk zal aangevuld worden met hoogwaardig architectonisch beton voor muurdorpels, raammonelen, etc. Binnenin het gebouw werd er gekozen voor sobere materialen. Er zal gewerkt worden met vloeren uit natuursteen voor de lagere verdiepingen en een houten vloer voor de hogere verdiepingen. De binnenwanden zullen bestaan uit hetzelfde soort bakstenen waaruit de gevels worden opgetrokken.

Er zal bij het nieuwe gedeelte ook een toren gebouwd worden die de bezoekers een mooi uitzicht zal geven over de Schelde en de stad. Die toren zal toegankelijk zijn voor iedereen die dat wil. Er zal ook een dakterras gerealiseerd worden dat in verbinding staat met het nieuwe uitkijkpunt.

Cruiseterminal met middeleeuwse allure

De heraanleg van de Scheldekaaien is in volle gang en dat zorgt ervoor dat de bestemmingen van de verschillende delen van de kaaien herbekeken worden. Nu de werken vanuit het Zuiden van de stad het stadscentrum beginnen te naderen treden er al zichtbare veranderingen op. Zo werden in september en oktober 2017 verschillende oude hangars gesloopt of gedemonteerd. Ook Hangar 18, net ten Zuiden van het Zuiderterras, werd verwijderd. De hangar en het wandelterras aan het Zuiderterras (net als die aan het Noordeterras) zijn beschermd, maar in de toekomst zal de ruimte aan Kaai 20-21 een andere invulling gaan krijgen. In de nieuwe plannen is geen plaats meer voor de huidige terminal die zich onder de hangar bevindt. Omdat men al een tijd zocht naar een goede invulling voor Het Steen werd besloten om er een toeristisch centrum van te maken met plaats voor een nieuwe cruiseterminal. De nieuwe cruiseterminal zal zich op kaai/straatniveau bevinden. Het nieuwe gedeelte van het gebouw waarin de cruiseterminal zich bevindt, zal net zoals het historische gedeelte het gevoel geven dat men aankomt in een middeleeuwse burcht.

Foto: Het Steen met nieuwe aanbouw © NoAarchitecten

Er wordt een ruime terminalhal voorzien waarin zich gemakkelijk 400 passagiers kunnen verzamelen. De securityzone zal bestaan uit een afgesloten ruimte met twee controlebalies, een X-rayscanner, een fouilleringskamer en een douanekantoor met bagagecontrole. Wanneer de passagiers in de securityzone aankomen betreden ze de ISPS-zone (International Ship and Port facility Security). Bekijk hieronder de toekomstige zijaanzichten van Het Steen.

Ponton voor zee- en riviercruises

Het ponton zal bestaan uit drie delen die met elkaar verbonden worden. Daaraan worden, door middel van twee kleinere pontons, twee overdekte loopbruggen vastgemaakt die elk 70 meter lang zullen zijn. Op die manier zal de hellingsgraad ook bij laagwater niet te hoog zijn. Het cruiseponton zal ook even ver in de Schelde uitsteken als het huidige ‘Van Dyck-ponton’, ook bekend als het Flandriaponton, en wordt voorzien van grote stootkussens en bolders om de schepen op een veilige manier te laten aanmeren. De constructie zal eind 2019, begin 2020 gebouwd worden en in het najaar van 2020 geïnstalleerd worden aan het Noorderterras.